Rouw op je dak

Rondom De Sprengen 28 mei 2024

Een tijdje geleden las ik in een speciale bijlage van een krant een artikel over rouwen: “Bij een gezond rouwproces blijft er altijd ruimte om stil te staan bij de impact van het verlies, ook al is dat jaren geleden. Het gaat erom dat je het verlies meeneemt in je leven en er betekenis uithaalt.”

“Het gaat erom dat je het verlies een plek kunt geven.” Een uitdrukking waarvan de één zegt: “Ja, dat klopt voor mij”, zonder daar een tijdsbestek bij te noemen. En de ander kan dit niet zo goed begrijpen en vraagt zich vertwijfeld af: “Hoe doe ik dat dan?”

Rouw is de achterkant van liefde, wordt wel eens gezegd. Bedoeld wordt dat rouwen draaglijker wordt, door telkens opnieuw veel liefde te voelen voor degene die overleden is. Onlangs sprak ik een vrouw wiens ouders meer dan een jaar geleden overleden zijn. Op een tafel in de woonkamer had ze fotolijstjes staan met portretten van hen. Zo waren ze er nog dagelijks bij en kwamen er telkens weer liefdevolle herinneringen naar boven. Ook waren de foto’s aanleiding tot verrassende gesprekken met Jan en Alleman over de overledenen en ook de kleinkinderen werden erdoor uitgenodigd het nog eens over opa en oma te hebben.

Jos Brink schreef een boek met de titel ‘Rouw op je dak’. In dit boek beschrijft hij dat rouwen een proces van heling is, het uiteindelijk accepteren van wat onvermijdelijk bleek. En dat er niemand is die echt weet en kan meevoelen wat jij voelt, omdat geen twee mensen gelijk zijn, ook al hebben zij hetzelfde doorstaan. Jouw verdriet is uniek. Er is in dit verband een boekje met de toepasselijke titel ‘Vingerafdruk van verdriet’. Het boekje is geschreven door Manu Keirse, hij is klinisch psycholoog en de autoriteit in Nederland en België als het gaat om verdriet, verlies, rouw en de laatste levensfase.

Niet dat psychologen, er zijn er veel van, het altijd bij het rechte eind hebben, maar ik citeer er nog eentje van wie ik denk, dat hij het net zo goed snapt als Manu Keirse. Hoogleraar psychologie Jos de Keijser van Universiteit Groningen: “Het helpt om als nabestaanden veel met elkaar te praten. Je moet manieren zoeken om bij het verlies stil te staan,” en “We hebben tijd nodig om iemand los te laten.”